Motivasyonu Sürdürmeye Yönelik Kullanılabilecek Mental İpuçları
Fiziksel, taktiksel ve tekniksel boyutta istikrarlı bir şekilde çalışarak gelişmenin yanı sıra spor performansında psikolojik faktörlerin etkisi çok büyüktür. Birbirine yakın performans seviyesine sahip iki sporcuyu kritik anlarda birbirinden ayırt eden en büyük fark psikolojik faktörlerde saklıdır. Sporda sürdürülebilir maksimum performansı sağlamak için üzerine çalışılması ve fark edilmesi gereken en önemli psikolojik faktörlerin başında ise motivasyon gelir. Şimdi sana önereceğim ipuçları ile birlikte spora dair motivasyonunu keşfetme zamanı!
1️⃣ Doğru hedef çalışması motivasyonunu pozitif anlamda etkiler ?
Hedef denildiğinde birçok kişi genelde sonuç hedeflerini düşünür. Bir turnuvayı kazanmak veya VakıfBank gibi büyük bir takıma girmek sonuç hedeflerine örnektir. Fakat tek başına sonuç hedeflerine sahip olmak ise yeterli değildir. Çünkü sonuç hedefleri yüzde yüz senin elinde değildir, kontrol hissini azaltabilir. Sonuç hedeflerine seni götürecek süreç hedefleri, yani süreç boyunca yapmaya ihtiyacın olan eylemleri belirliyor olmak spordaki motivasyonunu arttırmanın en önemli yollardan biridir. Süreç hedeflerini gerçekleştirmek hem keyfi arttırır hem de sonuca giden yolda sana bir yol haritası oluşturmuş olur. ‘1 hafta içerisinde 1’er saatten 4 gün antrenman yapmak’, ‘2 hafta içerisinde 10’ar dakika zihinde canlandırma çalışması yapmak’ süreç hedeflerine örnektir. Koyduğun hedeflerin gerçekçi, ulaşılabilir, ölçülebilir ve zaman sınırlı olması da diğer önemli kriterler arasındadır.
2️⃣ İçsel & dışsal motivasyon kaynaklarını keşfetmek motivasyonunu sürdürmeye yardımcı olur ⛹?♀️
Hiçbir dış faktöre bağlı olmadan sadece yaptığın sporu sevmen, becerini geliştirmek veya sınırlarını zorlamak için spor yapman içsel motivasyon kaynaklarını temsil eder. Alkışlanmak, bir gruba ait hissetmek veya ödül kazanmak için spor yapıyor olman ise dışsal motivasyonunu gösterir. Bu motivasyon kaynakları birbirinden iyi veya kötü, doğru veya yanlış değildir. Dışsal motivasyon tek başına yetersizdir, çünkü tamamen senin kontrolünde olmadığı için geçici olabilir. İçsel motivasyon ise tamamen sana aittir fakat o da tek başına eksik kalabilir. Spora dair motivasyonunu sürdürülebilir kılmak için öncelikle kendi içsel motivasyon kaynaklarını keşfetmeye sonrasında onun yanına eşlik edecek dışsal motivasyon kaynaklarını bulmaya ihtiyacın var.
3️⃣ Kendinle konuştuğun dil motivasyon seviyeni besler ?
Kendinle nasıl konuştuğunu hiç fark ettin mi?
Zaman zaman kendinle bir zorunluluk dili kullanarak konuştuğunda yaptığın spordaki devamlılığı sağlamak yerine aslında spordan daha da çok uzaklaşmış oluyorsunuz. ‘Bu hafta çarşamba günü de voleybol antrenmanına gitmek zorundayım’ cümlesi senden yaptığın spora dair beslediğin zevki alırken daha çok zorunluluk yüklemeye başlıyor. Peki sen çarşamba günü olan antrenmanı zorunda olduğun için mi yoksa istediğin için mi yapıyorsun? Kendinle konuşurken dikkat edeceğin tek kelime farkı bile spora dair motivasyonunda büyük farklar yaratabilir. “Bu hafta çarşamba günü de antrenman yapmak istiyorum” cümlesi tamamen kendi isteğini yansıtarak zihninin esnek olmasına ve daha çok keyfi ön plana almana yardımcı olur.
4️⃣ Motivasyonel ipuçları kullanmak harekete geçmeni sağlar ??♀️
Spora dair pozitif duygularını tetikleyecek belirli motivasyonel ipuçların var mı?
Seni motive edip harekete geçirecek mottolar, görseller veya alıntılar bu ipuçlarına örnek olabilir. Bu ipuçlarını yaratmak tamamen senin yaratıcılığına ve seni motive eden faktörlere bağlı. Örneğin; Michael Jordan’ın “Hayatım boyunca hata üstüne hata, hata ve hata yaptım. Bu yüzden başardım.” cümlesini hep görebileceğin buzdolabının üstüne asabilir veya telefonunun ekranında duvar kağıdı olarak kaydedebilirsin. Bu ipuçlarını zaman zaman görüyor olmak sendeki pozitif duyguları tetikleyerek motivasyonunu arttırıp harekete geçmene yardımcı olur.
Klinik Spor Psikoloğu
Berceste Şeber